आता मोबाईलद्वारे करा ‘स्मार्ट पद्धतीने’ तणांचा बंदोबस्त…

Weed control : शेतकरी पिकांच्या उत्पादनासाठी मेहनत घेत असताना तण नियंत्रण एक महत्त्वाचे आणि आव्हानात्मक काम असते. तणामुळे पिकांना आवश्यक असलेली सूर्यमाले, पाणी आणि पोषण मिळत नाही, ज्यामुळे पिकांचे उत्पादन कमी होऊ शकते. याशिवाय तणाच्या वाढीमुळे कीटक, रोग आणि पाणी वाया जाणे यामुळे शेतकऱ्यांना दुप्पट नुकसान सहन करावा लागतो. अशा परिस्थितीत तण नियंत्रणासाठी योग्य उपाय योजना करणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे. या यंत्रणेत कृषी डेटाचा (Agricultural Data) वापर शेतकऱ्यांना एक स्मार्ट आणि प्रभावी उपाय देऊ शकतो. आज आपण हाच उपाय जाणून घेणार आहोत.

कृषी डेटा म्हणजे काय?

कृषी डेटा म्हणजे शेतातील सर्व घटकांची संपूर्ण नोंद – हवामान, मातीचे प्रकार, पिकांची प्रगती, तणाची माहिती, पाणी वापर, सिंचनाचे प्रमाण, कीटकनाशकांचा वापर, रासायनिक प्रक्रिया आणि इतर महत्त्वाच्या घटकांची माहिती. शेतकऱ्यांकडून गोळा केली गेलेली ही माहिती विविध अॅग्री-टेक उपकरणे, स्मार्टफोन अॅप्स, ड्रोन तंत्रज्ञान आणि इतर आधुनिक पद्धतींनी सुलभपणे गोळा केली जाऊ शकते. या माहितीचा अभ्यास करून तण नियंत्रणासाठी योग्य निर्णय घेतले जाऊ शकतात.

तण नियंत्रणासाठी कृषी डेटाचा महत्त्वाचा वापर…
तण नियंत्रणासाठी कृषी डेटा महत्त्वपूर्ण ठरतो कारण तो शेतकऱ्यांना तणाची स्थिती, त्याची वाढ आणि प्रसार कसा होतो याबद्दल सुस्पष्ट माहिती देतो. या माहितीच्या आधारावर शेतकऱ्यांना तण नियंत्रणाची योग्य रणनीती ठरवता येते. उदाहरणार्थ, कोणत्या प्रकारच्या तणांनी पिकांना हानी केली आहे, त्यासाठी कधी आणि किती प्रमाणात रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर करावा, किती पाणी द्यावं, आणि पिकाच्या इतर व्यवस्थापनाच्या बाबतीत कोणते निर्णय घ्यावेत, याबद्दल शेतकऱ्यांना अधिक माहिती मिळते.

तण नियंत्रणासाठी स्मार्ट उपाययोजना..
तण नियंत्रणाच्या पारंपरिक पद्धतीमध्ये रासायनिक उपायांचा वापर केला जातो, पण आजकाल कृषी डेटावर आधारित विश्लेषण करून तण नियंत्रणाची अधिक सुसंगत आणि आधुनिक पद्धत मिळवता येते. कृषी डेटाचा उपयोग करून शेतकऱ्यांना वेळेवर योग्य निर्णय घेता येतो. उदाहरणार्थ, जर शेतकऱ्यांनी पावसापूर्वी रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर केला, तर त्याचा तणावर परिणाम चांगला दिसून येईल. यामुळे शेतकऱ्यांना तण नियंत्रणासाठी योग्य वेळ, उपाय आणि रसायनांचा वापर करणं सोपं आणि प्रभावी होईल.

कृषी डेटा गोळा करणे आणि त्याचा वापर
तण नियंत्रणाच्या बाबतीत कृषी डेटा गोळा करणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे. शेतकऱ्यांना त्यांचे शेत, तण, पिके, हवामान, पाणी याबद्दलचा डेटा एकत्र करावा लागतो. यामुळे शेतकऱ्यांना तण नियंत्रणासाठी निर्णय घेण्यास मदत मिळते. उदाहरणार्थ, शेतकऱ्यांनी त्यांच्या शेतातील मातीच्या प्रकार, तणांचे प्रकार आणि वाढीच्या स्थितीची नोंद घेतल्यास, तण नियंत्रणाचे उपाय अधिक निश्चित आणि प्रभावी बनवता येतात. याशिवाय, पिकांची प्रगती आणि त्याच्या दृष्टीने तणाचा प्रसार कसा होत आहे, याची माहिती शेतकऱ्यांना मिळते.

मोबाईलच्या वापरातूनही शक्य
आजकाल शेतकऱ्यांसाठी स्मार्ट तंत्रज्ञानाचा वापर करून कृषी डेटा गोळा करणं अधिक सोपं आणि कार्यक्षम झालं आहे. मोबाईल स्मार्टफोन अॅप्स, ड्रोन, सेन्सर्स आणि इतर अॅग्री-टेक उपकरणांचा वापर करून शेतकऱ्यांना शेतातल्या प्रत्येक घटकाची माहिती मिळवता येते. यामुळे शेतकऱ्यांना तण नियंत्रणाचे सुसंगत उपाय, तसेच त्यासाठी योग्य काळ आणि रसायनांचा वापर कसा करावा हे शिकता येते.

आधुनिक तंत्रज्ञानामुळे शेतकऱ्यांना विविध संकेत मिळतात, ज्यामुळे तण नियंत्रण अधिक प्रभावी बनवता येते. स्मार्टफोन अॅप्सचा वापर करून शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतातील तणांची स्थिती, पाणी वापर, कीटकनाशकांचा वापर, हवामान इत्यादी बाबींची माहिती मिळवता येते. तसेच, तंत्रज्ञानाच्या मदतीने शेतकऱ्यांना आपल्या शेतावर अधिक नियंत्रण ठेवता येते.

तण नियंत्रणासाठी कृषी डेटाचे फायदे :
कृषी डेटा वापरण्याचे महत्त्व खूप आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना तण नियंत्रणाची योग्य माहिती, सुसंगत उपाय आणि वेळेवर निर्णय घेता येतात. यामुळे रासायनिक खर्च कमी होतो, पर्यावरणाचे रक्षण होते आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढते.
एकूणच तण नियंत्रणासाठी कृषी डेटा अत्यंत महत्त्वाचा आहे. शेतकऱ्यांना त्याचा योग्य वापर करून अधिक स्मार्ट बनता येते. कृषी डेटाच्या मदतीने शेतकऱ्यांना तण नियंत्रणाची वेळेवर आणि प्रभावी पद्धत मिळते. तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेतकऱ्यांना अधिक माहिती मिळवता येते, ज्यामुळे त्यांची शेती अधिक फायदेशीर आणि पर्यावरणपूरक बनवता येते.

Source :- Krishi24.com